Brief summary
Announced is the agreement in a dispute between the canons of the chapter of St. Servaas in Maastricht and the abbey of Siegburg concerning the tithing at Güls.
Latin text of the charter
(C) In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen.
Controversia diu ventilata inter nos, videlicet canonicos ecclesie Beati Servatii in Traiecto, et fratres Sybergensis monasterii super decima proveniente de terra eorum iuxta Mosellam, in villa quę dicitur Gulsa, decisa est tali transactione: ipsi enim de omnia sua terra, sive salica sive non salica, que continetur infra territorium parrochię eiusdem villę, tam proprio sumpto et proprio eorum labore culta sive in posterum colenda quam de ea quam aliis colendam distribuerunt vel adhuc distribuent, totam decimam nobis recognoscunt et concedunt tam de vino quam de frugibus et animalibus et de omnibus de quibus decimam homines solent persolvere. Nos vero econtra de nostro torculari sive cellario quinque carratas vini nostri nec optimi nec deterrimi omni anno in autumno eis vel nuncio ipsorum promisimus persolvere secundum arbitrium nostrę et suę familię si ad hoc invitatę fuerint.
Ut autem hoc in perpetuum illibatum firmumque permaneat, ex parte monasterii confirmatum iuramento est abbatis Gerlaci, Uuillehelmi, prioris, ceterorumque fratrum qui Colonie compositioni intererant. Ex parte vero ecclesię Beati Servatii iuramento decani Godefridi, Giselberti, Ade et Richolfi, canonicorum eiusdem ecclesię.
Hęc acta sunt Colonie, in capitolio Beati Petri, sub testimonio et presentia predictorum
canonicorum et de canonicis Beati Petri: magistri Rudolfi, Iohannis, Bezelini, Herimanni, Ludewici, VVirici, Heinrici; magistri Iuonis de Sanctis Apostolis; de capitulo Sibergensi: predicti abbatis et prioris Lamberti, Hildegeri, Philippi; de laicis Gerhardi, advocati de Colonia, Richolfi Aquensis, Heinricii, nepotis Razonis.
Anno incarnatione dominicę millesimo centesimo octogesimo nono, indictione septima.
Dutch translation
Het langdurige geschil tussen de kanunniken van de Sint-Servaaskerk te Maastricht en de broeders van het klooster Siegburg over de tiend van hun gronden bij de Moezel in het dorp Güls is beslecht door de volgende schikking: de broeders van Siegburg betalen aan de kanunniken van Sint-Servaas van al hun grond binnen het territorium van de parochie Güls de volledige tiend van wijn, vruchten, dieren en van alles waarover normaliter tiend wordt betaald, ongeacht of dat saalland is of niet en ongeacht of zij dat nu of in de toekomst zelf bebouwen of het verdelen om het door anderen te laten bebouwen. De kanunniken van Sint-Servaas daarentegen betalen ieder jaar in de herfst uit hun wijnpers of kelder aan de broeders van Siegburg of aan hun bode vijf voeder wijn, noch de beste noch de slechtste, naar het oordeel van de familia van elk van beide instellingen indien deze daartoe zijn uitgenodigd. Van de zijde van het klooster Siegburg wordt deze overeenkomst onder ede bekrachtigd door abt Gerlach, prior Willem en de overige broeders die te Keulen bij de overeenkomst aanwezig waren; van de zijde van de Sint-Servaaskerk door de eed van deken Godfried, Gijsbert, Adam en Ricolf, kanunniken.
Gedaan te Keulen, in de kapittelzaal van Sint-Pieter, onder getuigenis en in aanwezigheid van de genoemde kanunniken en van de kanunniken van Sint-Pieter: magister Rudolf, Jan, Bessel, Herman, Lodewijk, Wederik, Hendrik; magister Ivo van Sint-Apostelen; van het kapittel van Siegburg: (Gerlach), abt, Lambert, prior, Hildeger, Philips; van de leken Gerhard, voogd van Keulen, Ricolf van Aken, Hendrik, neef van Raas.
Gedaan (tussen 25 december 1188 en 23 september) 1189.
Nadere toelichting
Lees meerBeoorkond wordt de overeenkomst in een geschil tussen de kanunniken van het Sint-Servaaskapittel te Maastricht en de abdij van Siegburg inzake de tiend te Güls.
Origineel
A. Maastricht, HCL, toegangsnr. 14.B002A, archief van het kapittel van Sint-Servaas te Maastricht, 1062-1797, inv. nr. 338.
Aantekeningen op de achterzijde: 1o door 14e-eeuwse hand: Item de Gulse, daaraan toegevoegd door andere hand: et Sybergense, XXXIII. – 2o door 16e-eeuwse hand: P XVI / N I II. – 3o door 18e-eeuwse hand: Contractus inter abbatem Siburgensem et capitulum Traiectense de quinque caratis vini / B10 / 1189.
Bezegeling: één uithangend bevestigd zegel, dat niet aangekondigd is, namelijk: S1 van de abdij van Siegburg, van witte was, beschadigd. Voor een beschrijving en afbeelding van S1, zie Venner, ‘Zegels’, nr. 39.
Afschriften
B. eind 13e eeuw, Maastricht, HCL, toegangsnr. 14.B002A, archief van het kapittel van Sint-Servaas te Maastricht, 1062-1797, inv. nr. 10 (cartularium) = [Liber privilegiorum], fol. 16r-16v (= nieuwe fol. 33r-33v), nr. 33, naar A. – [C]. niet voorhanden, maar bekend uit D, cartularium van het Sint-Servaaskapittel te Maastricht = Liber A, fol. 70. – D. vóór 1768, Ibidem, toegangsnr. 22.001A, Handschriftencollectie (voormalig) Gemeentearchief Maastricht, 14de-20ste eeuw, inv. nr. 199a (cartularium) = Diplomata Trajectensia de anno 800 ad 1399, p. 210, onder de rubriek: Transactie tusschen het capittel van St. Servaes ende de moniken van het clooster Cibryen, waerbij voorg. clooster cedeert haere tyndens soe van lant, weyden, wyngaerdens als van de beesten, gehoorende onder de parochie van Gulsen waertegens het capittel jaarlycs sal geven vyff caratteren wijn van haar gewasch, niet van den besten, nocht niet van den slechsten, de 7 indictie 1189, afschrift door G.J. Lenarts, stadssecretaris van Maastricht, mogelijk naar [C].
Uitgave
a. Hackeng, Het middeleeuwse grondbezit, 304, nr. 87 (onvolledig) (gedateerd 1189), naar A.
Regesten
De Borman, ‘Notice’, 25 (gedateerd 1189). – Doppler, ‘Verzameling’, 254-255, nr. 58 (gedateerd 1189). – Haas, Chronologische lijst, 32, nr. 44 (gedateerd 1189). – Nuyens, Inventaris Sint-Servaas, 90, nr. 338 (gedateerd 1189). – DiBe ID 6187 (gedateerd 1189).
Datering
Het gebruik van de kerststijl in zowel het bisdom Luik als het aartsbisdom Keulen is verondersteld, zie Camps, ONB I, XX, Dillo en Van Synghel, ONB II, XVII, en Polak en Dijkhof, Oorkondenboek Kloosterrade, XVI. De terminus ante quem wordt bepaald door het einde van de opgegeven zevende indictie, die loopt tot 23 september.
Ontstaan en samenhang
Van deze oorkonde is op naam van de abdij van Siegburg en de kanunniken van het Sint-Servaaskapittel te Maastricht een renversaal vervaardigd met dezelfde datering. Deze oorkonde is in origineel overgeleverd en wordt bewaard in het Landesarchiv te Duisburg, NRW Abteilung Rheinland, AA 0504 /Siegburg, Urkunden, nr. 63. Voor een uitgave van dit renversaal, zie Beyer, Eltester en Goerz, Urkundenbuch, 132, nr. 95 (gedateerd 1189) en Wisplinghoff, Urkunden Siegburg, 168-169, nr. 77. Volgens Wisplinghoff zijn beide originelen door eenzelfde hand geschreven. Voor de erkenning door de abt van Siegburg van het recht op de tiend van Güls d.d. 1263 november 4, zie Collectie Sint-Servaaskapittel, nr. 23.
partners
donors



.avif)





